شرایط پرورش شترمرغ

شرایط پرورش شترمرغ در یک مزرعه پرورش شترمرغ ممکن است متفاوت باشد ولی در برخی شرایط و در کلیات مشابه هستند و در این نوشتار به انها نگاهی هرچند اجمالی می پردازیم.
الف) نگهداری مولد و تولید تخم

مدیریت مولد به دو دوره ی عمده تقسیم می گردد
شرایط پرورش شترمرغ در دوره ی تولید مثل

معمولا شترمرغ یک روز در میان ( با استراحت در فواصل زمانی معین ) در دوره ی تولید مثل تخم می گذارد . در صورتی که فصل های گرم سال بیشتر باشند فصل تولید مثل شترمرغ نیز بیشتر وطولانی تر است . این دوره گاهی اوقات در بعضی مناطق تا 10 ماه طول می کشد و محصولی بالغ بر 100 تخم به همراه دارد . برای بدست آوردن بالاترین بازده در این دوره شترمرغ ها هرگز نباید جا به جا شوند . در ایران میزان تخمگذاری حدود 70 الی 100 تخم در یک دوره میباشد.

شرایط پرورش شترمرغ

مزرعه ی تولید تخم شترمرغ امکانات زیر را باید داشته باشد :
پن های تولید مثل
دانخوری ( صرفا نباید به چرا اکتفا شود )
آبخوری
سایبان

آشیانه ی مخصوص تخم گذاری ؛ برای ساختن لانه و تخم گذاری ، مولدها خودشان اقدام می کنند . این کار را با پاشیدن ذرت و قرار دادن تخم در آن می توانیم انجام دهیم و معمولا مورد قبول مولدها واقع می شود .برای ممانعت از درگیری نرها و ورود شغال که تخم ها را می خورد و مولدها را می ترساند باید حصار سیمی 5/1 متری بگذارید .

تعداد نر و ماده شترمرغ

روش های زیادی در این باره وجود دارد و انتخاب کردن روش مناسب بستگی به شرایط مختلف و بازده تخم ها در سال های گذشته دارد .
برخی از روش های تجربه شده شترمرغ

1 نر و 1 ماده
1 نر و 2 ماده
ا نر و 3 ماده نکته : بعضی از نرها فقط یک ماده را قبول کرده و بقیه را رها می کنند .
2 نر و 2 ماده
2 نر و 3 ماده نکته : این دو روش در ثبت محصول سبب اشکالاتی می شوند . در این روش ها روشی که از همه مناسب تر و به صرفه تر به نظر می رسد روش دوم ( 1 نر و 2 ماده ) می باشد

تغذیه در پرورش شترمرغ

برای بهبود شرایط پرورش شترمرغ از دو روش استفاده می شود:
روش نامحدود :این روش مناسب ترین روش است که به صورت نامحدود در سطح مرتع خوراکی در اختیار مولدها قرار می گیرد . علت رجحان این روش : ارزان ،راحت ، باعث چاقی نمی شود . پرنده همیشه آرام و سیر و در حالت طبیعی می باشد .
نکته : در این روش اگر خوراک کمتر از مقدار کافی مصرف شود ، نیاز غذایی حیوان تامین نشده و اثر سوء خواهد گذاشت .

علل کاهش مصرف از این قرار است :

شرایط نامطلوب چراگاه
کافی نبودن غذای مکمل
کیفیت پایین غذای مکمل مثل داشتن کپک یا مزه ی ناخوشایند
چیدن کوبی بلافاصله قبل از دوره ی تولید
پریا مایه
انگل و بیماری
عوامل وراثتی در خود مولدها

دوره ی استراحت در شترمرغ

چون باید در دوره ی تولید از هرگونه جابه جایی و فعالیت غیر طبیعی دوری کرد ، لذا عمده کارهای مرتبط به مدیریت مولد در دوره ی استراحت انجام می گیرد :

اضطراب شترمرغ

روش محدود ؛ به طور آماده خوراک در اختیار حیوان قرار می گیرد . این روش جایی که علوفه در دسترس نباشد مناسب است . نکته : از مصرف زیاد خوراک در روش محدود باید جلوگیری کرد زیرا باعث چاقی می شود و بر باروری جنسی شترمرغ چه ماده و چه نر اثر زیان باری دارد . همچنین مصرف کردن زیاد پروتئین ، اضطراب گرمایی و یا تولید تخم های با پوسته خشک را ایجاد می کند .

پرکنی شترمرغ

مبارزه با بیماریهای شترمرغ برای ایجاد بهترین شرایط پرورش شترمرغ برخی اوقات ناگزیر از پرکنی شترمرغ ها میشویم:

مبارزه با انگل های خارجی مثل کک ، کنه ،شپش به وسیله ی افشانه های ضدعفونی .
مبارزه به وسیله ی دارو و با انگل های داخلی مثل کرم نواری و کرم پهن .
واکسیناسیون در مقابل بیماری هایی مثل ادرار سبز ،تورم روده ، نیوکاسل .
نکته: مشاوره با متخصص در سه مورد بالا الزامی می باشد چون درمان های نادرست خطر زیادی دارد و گاهی تلفات سنگینی اتفاق می افتد.

جدا کردن نر و ماده شترمرغ

برای ایجاد بهترین شرایط پرورش شترمرغ شناسایی شترمرغ های اقتصادی یک امر ضروری بوده و به همین جهت در مقاطعی از هم جدا کرده و مطابق شرایط بعدی عمل می کنیم.

تغذیه در دوره استراحت در پرورش شترمرغ

دوره ی تعدیل وزن ؛ مولد ها غالبا به کاهش وزن احتیاج پیدا می کنند . تا چند هفته به پایان دوره ی استراحت این کار انجام می شود . جیره ی آن عبارت است از مکمل ویتامین معدنی همراه با علوفه ی خشک یا تازه با خوراک .

نکته : به مولد ها هیچ نوع غله ای داده نمی شود به استثنای مواردی مثل :بعد از پرکنی مایه کوبی ، هنگام بیماری یا هوای سرد حداکثر 300 گرم به هر پرنده داده می شود . دوره ی آمادگی جنسی ؛ که در 2 یا 4 هفته ی پایانی دوره ی استراحت انجام می شود . جیره ی آن عبارت است از علوفه ی تازه با 400 گرم ذرت یا خوراک دارای 25 درصد غله و نیز مکمل فسفات . حذف شترمرغ های غیر اقتصادی ؛ باید در پرونده ی هر مولد برای تعیین صرفه ی اقتصادی این موارد مشخص شود :

کم و کیف جفت گیری آن
تاریخ روزهای بدون جفت گیری
تعداد، تاریخ ،وزن و اندازه ی همه تخم های آن
وزن ، اندازه و تاریخ و ساعت تولد همه ی جوجه های آن .
تعداد و تاریخ تخم های بدون نطفه
تعداد وتخم های با جنین مرده
تعداد و تاریخ تخم هایی که جوجه با عمر کوتاه دارد.

عامل های موثر بر کیفیت و کمیت تخم هر مولد از قرار زیر است

بررسی این عوامل برای بهبود شرایط پرورش شترمرغ بسیار ضروری است:

سن مولد ؛ تولید مثل نرها معمولا از 5/ 2و ماده ها از 2 سالگی می باشد و بعد در 4_ 5 سالگی به سقف تولید می رسند .
نسبت نر وماده ؛ 1 نر به 2 یا 3 ماده مناسب می باشد .
تغذیه .
باران.
انگل ها .
اضطراب ؛ که علت آن می تواند سر و صدا ، حیوانات وحشی و سگ ها و یا حتی درگیری نرها باشد .
عوامل وراثتی و همخونی .
جوجه کشی .